مستفاد از مواد 307 و 308 قانون تجارت، سفته ( فته طلب ) باید علاوه بر امضاء متضمن شرایط زیر باشد:

 الف) تاریخ صدور،

 ب) مبلغی كه باید تادیه شود،

 ج) نام گیرنده وجه،

د) تاریخ پرداخت.  

از مواد 310 تا 313 قانون تجارت به خوبی استفاده می‌شود كه چك در صورتی تجاری و مشمول مقررات خاص اسناد تجاری است كه علاوه بر امضای صادر كننده متضمن تاریخ صدور و مبلغ معین و مفید معنای واگذاری وجوه نزد محال علیه به خود یا دیگری باشد. بنابراین در صورتی كه چك برای منظور دیگری غیر از انتقال وجه، مثل بابت تضمین یا امانت یا به صورت وعده دار، مشروط و سفید امضاء صادر شود به عنوان چك تجاری محسوب نخواهد شد. هر چند در مورد چك و سفته مقررات صریحی در قانون تجارت وجود ندارد كه اسناد چك و سفته در صورت نداشتن شرایط شكلی از زمره اسناد تجاری خارج شود. ولی با توجه به ماهیت اسناد تجاری و تبعیت كلی چك و سفته از مقررات برات، می‌توان گفت كه وصف شكلی نسبت به این دو سند نیز ساری است.

اگر چه جا دارد كه در بازنگری قانون تجارت به این مهم بطور مستقل توجه شود. در خاتمه این بحث متذكر می‌شد كه اگر برخی از شرایط سند تجارتی، قبل از ظهرنویسی و انتقال به دیگری بر حسب تراضی صادر كننده تكمیل گردد ، اعتبار یك سند تجاری را دارا خواهد بود

5 ـ وصف تبعی ( تجارتی بودن تعهدات براتی ):

 اسناد تجاری، نه تنها از نظر شكل، بلكه از جهت چگونگی مطالبه وجه آن، نحوه طرح دعوا، مقررات حاكم بر نحوه رسیدگی و مسئولیت امضاء كنندگان، تابع احكام و مقررات خاصی است كه از آن به عنوان وصف تبعی یا وصف تجاری بودن تعهدات برواتی یاد شده است. هدف قانونگذار این است كه برای تحقق اصل سرعت و اطمینان در امر تجارت، روشهای سهل‌تری در اختیار بازرگان قرار گیرد. مسئولیت تضامنی امضاء كنندگان سند تجاری (موضوع ماده 249 قانون تجارت)، استفاده از شیوه‌های ساده‌ی واخواست و اخذ گواهی عدم پرداخت برای اثبات امتناع مدیون از پرداخت ( موضوع مواد 293 تا 297 و 309 و 314 قانون تجارت و رای وحدت رویه شماره 536 هیات عمومی دیوانعالی كشور مورخ 10/7/1369)، صدور قرار تامین خواسته بدون تودیع خسارت احتمالی ( به شرط رعایت مواعد قانونی )(موضوع ماده ۲۹۲ قانون تجارت و بند ج ماده 108 قانون آئین دادرسی دادگاههای عمومی و انقلاب در امور مدنی ) و ممنوعیت خوانده دعوای مستند به اسناد تجاری برای درخواست تامین خسارت احتمالی ( موضوع ماده ۱۱۰ همان قانون )، معافیت اتباع خارجی از دادن تامین در دعاوی راجع به اسناد تجاری ( موضوع بند 2 ماده 144 همان قانون )، كوتاه بودن مدت مرور زمان ( موضوع ماده 318 قانون تجارت ) و محدودیت‌های زمانی برای قبول یا نكول یا واخواست و اقامه دعوا ( موضوع مواد 235 ، 265 ، 274 ، 285 تا 290 و 315 قانون تجارت ) و همچنین عدم امكان تقسیط بدهی ناشی از سند تجاری ( موضوع ماده 269 قانون تجارت ) از مهمترین مقررات خاص اسناد تجاری است.
علاوه بر این، پیش بینی صلاحیت محلی اختیاری در دعاوی بازرگانی و نیز امكان پیش بینی محاكم خاص از دیگر امتیازات اسناد تجاری است. در بسیاری از كشورها رسیدگی به دعاوی بازرگانی در صلاحیت ذاتی دادگاههای تجاری است. ولی در قانون ایران ، متاسفانه تا كنون گام عملی در این راستا برداشته نشده است. جا دارد این موضوع مورد توجه قانونگذار قرار گیرد و تا وضع قانون خاص، رئیس قوه قضائیه می‌تواند با استفاده از اختیارات حاصل از ماده 4 قانون تشكیل دادگاههای عمومی و انقلاب، شعبی از دادگاهها را مامور رسیدگی به دعاوی تجاری نماید.

6 ـ وصف قابلیت انتقال:

از دیگر اوصاف اسناد تجاری قابلیت انتقال و واگذاری آنها است. وصف مبادله‌ای اسناد تجاری علاوه بر نقشی كه در اقتصاد دارد و باعث سرعت و سهولت اعمال بازرگانی می‌گردد؛ با هر بار ظهرنویسی و انتقال، موجب افزایش اعتبار سند تجاری می‌شود. زیرا افراد بیشتری در قبال پرداخت وجه سند مسئولیت تضامنی پیدا می‌كنند. به موجب مواد 245 ، 309 و 312 قانون تجارت، اسناد تجاری ( برات، سفته و چك ) از این قابلیت برخوردارند كه به صرف امضاء در ظهر آن به دیگری منتقل گردند. حتی اگر در متن چك یا برات یا سفته به قابلیت انتقال یا عبارتی نظیر « به حواله كرد » تصریح نشده باشد، سند تجاری ذاتاً قابلیت نقل و انتقال را دارد. در اینجا دو سئوال اساسی مطرح می‌شود كه به بررسی آن می‌پردازیم:
سئوال اول :

اگر صادر كننده یا هر یك از ظهر نویسها، انتقال سند و ظهرنویسی را منع كند ، چه اثر حقوقی بر ممنوعیت مزبور مترتب است؟ آیا سند از زمره سند تجاری خارج می‌شود؟ آیا شرط ممنوعیت بلا اثر و كان لم یكن شناخته می‌شود؟ یا اینكه شرط معتبر است و سند مشمول مقررات اسناد تجاری هست، ولی قابل انتقال نیست؟

حالت چهارمی هم قابل تصور است و آن اینكه شرط مانع انتقال نیست، با این تفاوت كه منتقل الیه بعد لحظه اندراج شرط باید در حدود شرط خود را ذیحق در مطالبه بداند و منتظر ایرادات احتمالی صادر كننده یا ظهرنویس شرط كننده باشد. در جامعه به موارد متعددی برخورد می‌كنیم كه صادر كننده چك، روی عبارت « یا به حواله كرد » خط زده است ، یا اینكه مهر قرمز رنگی با عنوان « غیر قابل انتقال و ظهر نویسی » بر روی چك حك شده است. شعبه پنجم دادگاه عمومی تهران با این استدلال كه صادر كننده چك روی كلمه « حواله كرد » را قلم زده است، چك را غیر قابل ظهرنویسی دانسته و در خصوص شكایت دارنده‌ای كه با ظهرنویسی چك به وی منتقل شده ، متهم را تبرئه كرده است. با در نظر گرفتن مجموع قواعد حاكم بر اسناد تجاری از یك سو، و اعتبار شروط و قراردادهای خصوصی از سوی دیگر، باید بگوییم كه اگر چه شرط منع ظهرنویسی و انتقال معتبر است، ولی این شرط مانع انتقال سند تجاری كه به آن انتقال ساده می‌گویند، نیست. منتها اگر در رابطه بین منع كننده انتقال و طرف دیگر، مسائلی از قبیل تهاتر، فسخ و بطلان پیش آید، دارنده سند كه علیرغم ممنوعیت انتقال، آن را از ظهرنویس دریافت كرده است نمی‌تواند به اصل عدم استماع ایرادات استناد كند. این معنی در قانون تجارت ایران تصریح نشده است. ولی مقتضای جمع بین وصف قابلیت انتقال و اعتبار شرط همان است كه گفته شد.
سئوال دوم:

 آیا می‌توان سند تجاری را بدون تصریح در ظهر آن، به موجب سند یا قرارداد جداگانه به دیگری انتقال داد؟

 قانون تجارت ایران در این زمینه ساكت است . ممكن است چنین تصور شود كه عبارت « ظهرنویسی » مذكور در مواد 245 و 312 قانون تجارت ظهور در این معنی دارد كه انتقال باید لزوماً در خود سند قید شده باشد. همچنین ممكن است گفته شود كه اگر انتقال در خود سند قید نشود، سلسله ظهرنویسان قابل شناسایی نخواهند بود و بعلاوه دارنده سند از امكان مراجعه به تعداد بیشتری از ظهرنویسها محروم خواهد شد. ولی همانطور كه در وصف شكلی و وصف تنجیزی در مورد اعتبار شرط گفته شد، هر یك از ظهر نویسها میتواند با توافق طرف معامله، خود را از مسئولیت تضامنی ناشی از سند تجاری مبرا كند. بنابراین، همانطور كه سند در وجه حامل ممكن است به قبض و اقباض منتقل شود، بدون اینكه انتقال دهنده خود را مسئول تضامنی پرداخت وجه سند بداند، در اینجا می‌گوییم انتقال سند با نوشته جداگانه منعی ندارد؛ لیكن اگر انتقال با امضا در ظهر سند نباشد، عنوان ظهرنویس و مسئولیتهای ناشی از آن بر انتقال دهنده صدق نمی‌كند. در ماده 16 ضمیمه اول كنوانسیون 19 مارس1931 ژنو در مورد قانون متحدالشكل راجع به چك تصریح شده است كه ظهرنویسی باید روی چك یا برگه منضم به آن نوشته شود و به امضای ظهرنویس برسد.

·        سفته ، بدون نام

در تنظیم سفته ، این امکان وجود دارد که بدهکار،سفته ای را که صادر می کند ، بدون ذکر نام طلبکار به وی بدهد که این طوری فرد می تواند یا خودش در سررسید برای گرفتن پول اقدام کند یا این که آن را به دیگری حواله بدهد، عبارت «حواله کرد» در سفته به شخص دارنده این اختیار را می دهد که بتواند سفته را به دیگری منتقل کند، ولی اگر «حواله کرد» خط زده شود، دارنده سفته نمی تواند آن را به دیگری انتقال دهد و تنها خود وی باید برای وصول آن اقدام کند، علاوه بر آن  می تواند با پشت نویسی آن را به شخص دیگری انتقال دهد.

·        پشت نویسی سفته

پشت نویسی سفته مانند چک برای انتقال سفته به دیگری یا وصول وجه آن است ، اگر پشت نویسی برای انتقال باشد دارنده جدید سفته دارای تمام حقوق و مزایایی می شود که به آن سند تعلق دارد.انتقال سفته با امضای دارنده آن به عمل می آید، دارنده سفته می تواند برای وصول وجه آن به دیگری وکالت دهد که در این صورت باید وکالت برای وصول قید شود.

·        راه هایی برای وصول سفته ( واخواست سفته )

برای آن که دارنده سفته بتواند از مزایای قانونی آن برخوردار شود، باید نکات زیر را رعایت کند:

دارنده سفته باید در سررسید سفته را مطالبه کند.

 اگر وجه سفته پرداخت شد که خب قضیه تمام است ، ولی در صورت عدم پرداخت ، دارنده سفته باید ظرف 10 روز از تاریخ سر رسید، سفته را واخواست کند .

 واخواست اعتراض رسمی است به سفته ای که در سررسید آن پرداخت نشده و علیه صادرکننده سفته به عمل می آید. از آنجا که این اعتراض باید رسما به صادرکننده ابلاغ شود، واخواست در برگه های چاپی که از طرف وزارت دادگستری تهیه شده نوشته می شود ، علاوه بر این بانک ها نیز واخواست نامه چاپی مخصوص دارند. در واخواست رونوشت کامل سفته نوشته می شود و دستور پرداخت وجه سفته که به وسیله دادگاه انجام میگیرد، آورده می شود.

واخواست نامه با استفاده از کاغذ کاربن در 3 نسخه مشابه (یک نسخه اصل و 2 نسخه رونوشت) تنظیم شده و به وسیله واخواست کننده امضا می شود.

پس از چسباندن تمبر که مبلغ آن را دادگاه مشخص می کند ( در حال حاضر مبلغ تمبر دادخواست 15000 ریال میباشد) به دستور دادگاه ، سفته به وسیله مامور اجرا (طبق مقررات مربوط به ابلاغ به صادرکننده سفته) ابلاغ می شود. البته باید توجه داشت که هیچ نوشته ای نمی تواند جایگزین واخواست نامه شود.

مامور ابلاغ نسخه دوم واخواست نامه را به ابلاغ شونده یا محل اقامت او می دهد. نسخه اصلی به واخواست کننده تسلیم و نسخه سوم در دفتر واخواست دفتر دادگاه بایگانی می شود.

برای استفاده از مسوولیت تضامنی پشت نویس ها ، دارنده سفته باید ظرف یک سال از تاریخ واخواست ، دادخواست خود را به دادگاه تقدیم کند. اگر دارنده سفته به این وظیفه قانونی عمل نکند، دعوی او علیه پشت نویس ها پذیرفته نمی شود. دارنده سفته ای که واخواست شده و در موعد مقرر اقامه دعوی کرده ، می تواند از دادگاه بخواهد که اموال طرف دعوی را پیش از رسیدگی و صدور حکم به نفع او توقیف کند. در این حالت پس از صدور حکم ، دارنده سفته در وصول طلبش از مال توقیف شده ، به دیگران تقدم دارد .

در صورت اقامه دعوی علیه صادر کننده و پشت نویس در برگه دادخواست در مقابل ستون مربوط به خوانده می توان نام صادرکننده و پشت نویس یا پشت نویسان را ذکر کرد و در توضیح دادخواست در قسمت شرح دعوی از دادگاه محکومیت خوانده ردیف اول به عنوان صادرکننده و خوانده ردیف دوم به عنوان پشت نویس را به صورت تضامنی درخواست کرد.

دارنده سفته ای که واخواست شده و در موعد مقرر اقامه دعوی کرده ، می تواند از دادگاه بخواهد که اموال طرف دعوی را قبل از رسیدگی و صدور حکم به نفع او توقیف کند .

در این حالت پس از صدور حکم ، دارنده سفته در وصول طلبش از مال توقیف شده ، به سایرین تقدم دارد . دادگاه نیز به محض تقاضای دارنده سفته، ممکن است معادل وجه آن از اموال طرف مقابل به عنوان تامین توقیف کند .

ارکان واخواست نامه :

واخواست نامه دوستون دارد ستون اول اطلاعات کلی در خصوص مشخصات سفته دارنده سفته و متعهد را نشان میدهد.

·        واخواست کننده :

نام و شغل و آدرس دارنده سفته  اولین قسمت واخواست نامه است که باید از روی سفته تکمیل شود این نام همان نام نوشته شده روبروی  عبارت"به حواله کرد000" است.

·        شرح واخواست :

سررسید سفته و امضاء دارنده سفته  نیز در این محل نوشته میشود.

·        شماره کنترل خزانه دایکل:

شماره سریالی که با رنگ قرمز و در بالای سفته مجاورت تمبر سفته چاپ شده است در این محل نوشته میشود این شماره معمولا یک شماره 6 رقمی و سری چاپ آن می باشد.

·        جای تمبر:

محلی برای الصاق تمبر واخواست به مبلغ 15000 ریا ل.

·        شرح دادخواست:

در ادامه سررسید سفته ،محل پرداخت، شماره سریال، و در ادامه تاریخ به حروف  و نام دارنده سفته و همچنین مبلغ سفته به حروف و در انتهای این بخش مشخصات متعهد از روی سفته نوشته میشود.

·        ظهر سفته ( پشت سفته)

بند آخر این ستون مربوط به مشخصات ظهر(پشت) سفته است که مشخصات ضامن یا ضامنین و نوع تعهدی را که سپرده اند ذکر میشود بهتر است تمامی متن پشت چک بدون کم و کاست نوشته شود0

در ستون دوم  نام و مشخصات متعهدو همچنین نتیجه عملیات قضایی انجام شده در جریان وصول سفته نوشته میشود.

·        وجه سفته را از کی بگیریم؟

در صورتی که سفته ای چند بار پشت نویسی شود یعنی افراد متعددی آن را گرفته و به فرد دیگری منتقل کرده باشند، دارنده آن می تواند به هر کدام از آنها مراجعه کند. کسی که سفته را امضا کرده و پشت نویس ها همگی در مقابل دارنده آن مسوولیت تضامنی دارند، یعنی دارنده سفته در صورت عدم پرداخت ، می تواند به هر کدام از آن ها که بخواهد (به صورت منفرد) یا به دو یا چند یا تمامی آنها (به صورت دسته جمعی) مراجعه کند .

همین حق رجوع را هر یک از پشت نویس ها نسبت به صادرکننده سفته و پشت نویس های قبلی خود دارد. بنابراین صادرکننده به علاوه پشت نویس ها، همگی مسوول پرداخت وجه سفته خواهند بود. به این ترتیب انبوهی از مسوولیت ها برای پرداخت مبلغ مندرج در سفته ایجاد می شود. این مسوولیت در اصطلاح مسوولیت تضامنی نامیده می شود.

·        کاربردهای دیگر سفته در بازار روشهای خرید و فروش سفته و حسابداری آن

یکی از روشهای خرید و فروش اوراق سفته در بازار اعمال نرخ تنزیل و واگذاری سفته به افراد دیگر است در ادامه و صرفا جهت اطلاع همکاران محترم اطلاعات اندکی در این خصوص ارائه می نمایم .

تنزیل روش تعیین نرخ بهره میزان معینی سرمایه است . این روش اساساً برای محاسبه ی ارزش نقدی طلب مدت دار به کار گرفته می شود. بنابراین هر گاه نرخ بهره یا نرخ تنزیل معادل 10 درصد و مبلغ اسمی طلب یک ساله ای برابر 110 ریال باشد، ارزش نقدی یا کنونی طلب مزبور برابر 100 ریال خواهد بود.

این روش در ارزیابی طرح هایی که مخارج و درآمدشان طی چند سال آینده تحقق می یابد مورد استفاده بسیار دارد و مقایسه طرح های مختلف را میسر می سازد.

تنزیل در محاسبه ارزش حال برات خارجی و نیز محاسبه ارزش روز اوراق بهادار و نرخ ارز به کار گرفته می شود. متداول ترین عمل تنزیل در فروش اسناد مدت دار چون سفته است که یک بستانکار، به هر دلیل، از بدهکاری دریافت می کند، ولی پیش از سررسید سند مایل است آن را به فرد یا مرجع دیگر بفروشد، و در حال، میزان کمتری از مبلغ اسمی سند بدست آورد.


 نرخ تنزیل :

نرخی که منافع یا هزینه های آتی بر اساس آن تنزیل می شوند را نرخ تنزیل می نامند؛ و این به دلیل رجحان زمانی یا وجود نرخ بهره مثبت است . بدین ترتیب هرگاه فردی درآمد سالانه ای برابر 100 ریال داشته باشد، 100 ری
لینک مستقیم http://mihanhamkar.com/buy_product_step2.php?uid=1746&pid=1572

نظرات شما عزیزان:

نفس تو کلی 

ساعت20:04---13 شهريور 1394

[وب سایت] - [ایمیل]

توضیحات کامل و جامع بود.ممنون
پاسخ: موفق باشید

پرویز

ساعت19:20---9 بهمن 1393

[وب سایت]

سلام خوب بود کاش نحوه تکمیل سفته بر روی فرم سفته انجام میشد برای من مبتدی بیشتر توجیه پذیربود ممنون ممنون
پاسخ: سلام بر جناب پرویز یه نمونه گذاشتم دوست خوب ...... شاید نتتون ضعیفه و نشده عکس رو دانلود بکنید در سرچ باکس گوگل اگه بنویسید "نمونه سفته تکمیل شده " عکسی که من رو سایتم دارم و البته ممکنه جاهای دیگه هم باشه میاد و میتونید از آن به عنوان راهنما استفاده کنید به هر حال اگه بازم نتونستید کامنت بذارید من در خدمتم

حمیدرضا

ساعت1:52---19 دی 1392

[وب سایت] - [ایمیل]

بسم الله الرحمن الرحیم
اللهم صل علی محمد و آل محمد و عجل فرجهم

سلام خیلی ممنون
انشاءالله سربلند باشید

حمیدرضا

ساعت1:51---19 دی 1392

[وب سایت] - [ایمیل]

بسم الله الرحمن الرحیم
اللهم صل علی محمد و آل محمد و عجل فرجهم

سلام خیلی ممنون
انشاءالله سربلند باشید

مونا

ساعت11:44---28 دی 1391

- [ایمیل]

سلام وخسته نباشید خیلی عالیه ولی راستش نفهمیدم چطور سفته به ارزش اسمی110 شده 100؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟
پاسخ: منظور ارزش اسمی سفته در سر رسید است که معمولا سر رسید سفته بخاطر تفاوتش با وجه نقد مدتی بعد از صدور که مثلا یک سال است صادر میشود حال در نظر بگیرید ارزش اسمی سفته با سررسید یک سال آینده 110 ریال باشد قدرت خرید این پول معادل 100 ریال امروز است خریدار سفته را به مبلغ 100 ریال نقد میخرد و تا یک سال آینده منتظر میماند تا سفته حال شده و 110 ریال وصول کند ممکنه بپرسید این که سودی ندارد ولی با توجه به نظر خریدار میتواند مجدا تنزیل شده مثلا به مبلغ 99 ریال فروخته شود این گردش در بازار به دلیل کارکرد مالی مزایا و معایبی دارد که یکی ش کاهش گردش وجه نقد و در تقابل با چک قابل اعتماد بودنش میباشد.

نام :

آدرس ایمیل:

وب سایت/بلاگ :

متن پیام:

نظر خصوصی

 کد را وارد نمایید:

 

 

 

عکس شما

آپلود عکس دلخواه: